Στο πλαίσιο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, ενός εναλλακτικού οικονομικού μοντέλου που βασίζει τη λειτουργία του στις αρχές της ισότητας, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας καθώς και του σεβασμού στον άνθρωπο και το περιβάλλον, στα τέλη του 2017 συστάθηκε η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Συλλογικής και Κοινωνικής Ωφέλειας Ανωγείων με διακριτικό τίτλο «Ν-Ιδαία Συνεργασία». Ο διακριτικός τίτλος της Κοιν.Σ.Επ. «Ν-Ιδαία Συνεργασία» εμπεριέχει τη φιλοσοφία της σύστασής της συνδυάζοντας τη μυθολογία της περιοχής («Ιδαίο Άντρο») με το οροπέδιο της Ίδης που αντικατοπτρίζει το πλούσιο φυσικό περιβάλλον κάνοντας λογοπαίγνιο με τη λέξη Ιδέα και τη λέξη Συνεργασία που είναι συστατικά στοιχεία της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Η Κοιν.Σ.Επ. «Ν-Ιδαία Συνεργασία» είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, με περιορισμένη ευθύνη των μελών του, εμπορική ιδιότητα και κερδοσκοπικό χαρακτήρα με περιορισμένη ή καθόλου διαμονή κερδών. Αποτελείται από 6 μέλη και βασική της στόχευση είναι η ανάπτυξη δράσεων που ενισχύουν τη συλλογική και κοινωνική ωφέλεια και η βιώσιμη τοπική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, οι δραστηριότητες της Κοιν.Σ.Επ. εστιάζουν στην τοπική κοινωνία και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και στοχεύουν στην ανάδειξη και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής των Ανωγείων, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στην προσέλκυση επισκεπτών, στην ανάδειξη της πλούσιας πολιτιστικής παράδοσης κ.λπ.. Για την Κοιν.Σ.Επ. η συνεργασία με όλους τους τοπικούς φορείς είναι αναγκαία και απαραίτητη προϋπόθεση έτσι ώστε όλοι μαζί και ο καθένας μέσα από το δικό πεδίο δράσης να συμβάλλει στην επίτευξη του κοινού στόχου. Από τους πρώτους φορείς που αποδέχθηκαν και ενίσχυσαν τη δημιουργία και την λειτουργία αυτού του εναλλακτικού εγχειρήματος είναι ο Δήμος Ανωγείων ο οποίος με την αμέριστη συμπαράστασή του κάνοντας πράξη τα πιστεύω του προχώρησε στη δωρεάν παραχώρηση υποδομών με στόχο μέσα από τη λειτουργία τους να γίνουν γνωστές στο ευρύ κοινό. Οι υποδομές αυτές είναι «Ο τόπος του Βοσκού», Το Κέντρο Αρχαιολογικής Πληροφόρησης «Γιάννης Σακελλαράκης και Έφη Σαπουνά Σακελλαράκη» και ο «Χώρος Μουσικής Μελέτης».
“Ο Τόπος του Βοσκού” είναι ένα θεματικό πάρκο που στοχεύει στην ανάδειξη και προβολή της τοπικής κτηνοτροφικής παράδοσης, η οποία επιβιώνει χιλιάδες χρόνια στην περιοχή του Ψηλορείτη, καθώς και όλων τα παράγωγων ή των σχετιζόμενων με αυτήν προϊόντων (τυροκομικά προϊόντα, υφαντά, χειροποίητες κατασκευές από μαλλί κ.λπ.). Βρίσκεται στα Ανώγεια της Κρήτης, σε υψόμετρο 850 μέτρων, σε χώρο με εμβαδόν 6.644,10 τ.μ. και σε απόσταση περίπου 1 χλμ. νοτιοανατολικά του οικισμού των Ανωγείων στο δρόμο ανηφορίζοντας προς την Αρχαία Ζώμινθο, το οροπέδιο της Νίδας και το λατρευτικό σπήλαιο της αρχαιότητας Ιδαίον Άντρον. Ο Τόπος του Βοσκού αποτελεί μια αναπαράσταση των κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων της περιοχής και των καταλυμάτων των βοσκών, όπως τα συναντά ο περιηγητής, στα όρη του Ψηλορείτη. Η κεντρική ιδέα του “Πάρκου” είναι η δημιουργία μιας βιωματικής διαδρομής, μέσω ενός μονοπατιού, που συνδέει τα διάφορα τμήματά του. Η διαδρομή αυτή συμβολίζει την πορεία των βοσκών στα όρη. Ο επισκέπτης στο «Τόπο του Βοσκού» έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί στους χώρους του πάρκου, να συμμετάσχει σε βιωματικές διαδικασίες και εργαστήρια που αφορούν την παραδοσιακή ποιμενική ζωή, να γευτεί τοπικά προϊόντα, να απολαύσει την τοπική μουσική, να συμμετάσχει σε κτηνοτροφικές δραστηριότητες π.χ. κουρές και τέλος να φιλοξενηθεί βραχυπρόθεσμα στα καταλύματα των βοσκών (μιτάτα).
Τι περιλαμβάνει το θεματικό πάρκο ; Το Θεματικό Πάρκο θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες λειτουργίες στη σειρά που αναφέρονται:
Εκθετήριο - Αναψυκτήριο Ο επισκέπτης εισερχόμενος στο θεματικό πάρκο το πρώτο που συναντάει είναι το εκθετήριο – αναψυκτήριο χτισμένο στο πρότυπο του ενετικού τυροκομείου του Αρχαιολογικού Χώρου της Ζωμίνθου. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να αναπαυθεί και να απολαύσει τον καφέ του, το χυμό, το αφέψημα από τα αρωματικά φυτά αλλά και να αγοράσει μικρά δείγματα της τοπικής παράδοσης (υφαντά, τυροκομικά προϊόντα, καλλιτεχνικές κατασκευές, χειροποίητα μαντίλια, (μαντιλέδες), κ.λπ.
Περιβάλλων χώρος (αλώνι – αμφιθέατρο) Ο περιβάλλων χώρος αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά του πάρκου και συνδέει όλα τα τμήματα μεταξύ τους. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει μικρές μουσικές εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις καθώς και να συμμετάσχει στα δρώμενα που οργανώνονται.
Μιτάτο αφιερωμένο στο Βοσκό Το συγκεκριμένο μιτάτο είναι ένας πανομοιότυπος χώρος με αυτόν που οι βοσκοί χρησιμοποιούν στα όρη ως κατάλυμα. Περιέχει τα αντικείμενα και τα ενδύματα των βοσκών και αναδεικνύει όλες τις «εσωτερικές» δραστηριότητες τους κατά τη διάρκεια της παραμονής τους εντός του μιτάτου όπως τυροκόμηση, μαγείρεμα, διάβασμα, χειροποίητες κατασκευές κ.λπ.
Τυρόσπιτο ή Κλειδόσπιτο Το συγκεκριμένο μιτάτο αποτελεί το χώρο διατήρησης και ωρίμανσης των τυκοκομικών προϊόντων. Προστατευμένο από τις εναλλαγές θερμοκρασίας αποτελούσε το «ψυγείο» των σημερινών σύγχρονων τυροκομείων.
Μιτάτο αφιερωμένο στην Υφαντική και τα παραπροϊόντα της κτηνοτροφίας Εδώ μπορεί κάποιος να περιηγηθεί σε ένα χώρο που είναι κυρίως αφιερωμένος στα παραπροϊόντα της κτηνοτροφίας και στις γυναικείες δραστηριότητες βασικότερη των οποίων είναι η υφαντική τέχνη. Εκτός από την υφαντική το μιτάτο είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία και την βαφή των μαλλιών των προβάτων, στην επεξεργασία του δέρματος κ.λπ.
Μιτάτο διαμονής Σε αυτό το μιτάτο που είναι και το τελευταίο της διαδρομής του θεματικού πάρκου ο επισκέπτης, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να φιλοξενηθεί και να ζήσει την εμπειρία της διαμονής σε ένα κλειστό θολωτό πετρόκτιστο κτίσμα διαμορφωμένο και διακοσμημένο με σεβασμό στο ίδιο το κτίσμα αλλά και την τοπική παράδοση μέσα από μια λιτή και παραδοσιακού ύφους επίπλωση.
Ο Δήμος Ανωγείων υποστηρίζοντας ενεργά την αρχαιολογική έρευνα στην ευρύτερη περιοχή δημιούργησε στα Ανώγεια και πρόσφατα παραχώρησε για λειτουργία στην Κοιν.Σ.Επ. Ν-Ιδαία Συνεργασία το Κέντρο Αρχαιολογικής Πληροφόρησης αφιερωμένο στους Γιάννη Σακελλαράκη και Έφη Σαπουνά–Σακελλαράκη.
Στο Κέντρο, με εξαιρετικά πρωτότυπο τρόπο εκτίθενται στοιχεία και πληροφορίες από την ανασκαφική δραστηριότητα στους δύο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του Ιδαίου Άντρου και της Ζωμίνθου. Αποφασιστικό ρόλο στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του χώρου είχε η Έφη Σαπουνά–Σακελλαράκη, η οποία συνεχίζει το ερευνητικό και ανασκαφικό έργο στη Ζώμινθο. Η έκθεση παρουσιάζει σε ενότητες τα κυριότερα ευρήματα από την μακρόχρονη ανασκαφική δραστηριότητα στους δύο χώρους.
Ο χώρος μουσικής μελέτης αφορά στην ύπαρξη μίας καινοτόμου υποδομής η οποία θα δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει το τοπικό μουσικό ιδίωμα, τις προσωπικότητες της Κρητικής μουσικοχορευτικής παράδοσης και μέσω αυτών την ευρύτερη περιοχή, την ιστορία και την μουσική και χορευτική παράδοση. Μέσω μιας αφηγηματικής προσέγγισης η φύση, το περιβάλλον και ο τόπος συνδέονται με τους ανθρώπους, τα έθιμα και τα αποτυπώματα τους, συνθέτοντας μία μοναδική εμπειρία. Ο χώρος φιλοδοξεί: - να προβάλλει με κάθε δυνατό τρόπο τον τομέα της μουσικοχορευτικής τέχνης και παράδοσης, - να εμφυσήσει, κυρίως στους νέους τη φιλοσοφία του γλεντιού, της μουσικής και της μαντινάδας, - να εξοικειώσει τον επισκέπτη με την τοπική μουσική παράδοση, - να εκπαιδεύσει τους ενδιαφερόμενους μέσω μουσικοπαιδαγωγικών προγραμμάτων, - να συμβάλλει στην τουριστική προώθηση της περιοχής καθώς και - να καταγράψει και κατά συνέπεια να διασώσει ένα τόσο σημαντικό πολιτιστικό πλούτο.
Δείτε τους παρακάτω χρήσιμους συνδέσμους, που αφορούν στην περιοχή των Ανωγείων:
Δείγμα εικόνων από διάφορες δράσεις και υποδομές της Ν-Ιδαία Συνεργασία.
